Nieuws en actualiteiten
vanuit De Drieklank

Johannes 20: 24 - 29
Een van de twaalf, Tomas (dat is Didymus, ‘tweeling’), was er niet bij toen Jezus kwam. Toen de andere leerlingen hem vertelden: ‘Wij hebben de Heer gezien!’ zei hij: ‘Alleen als ik de wonden van de spijkers in zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in zijn zij kan leggen, zal ik het geloven.’ Een week later waren de leerlingen weer bij elkaar en Tomas was er nu ook bij. Terwijl de deuren op slot zaten, kwam Jezus in hun midden staan. ‘Vrede zij met jullie!’ zei Hij, en daarna richtte Hij zich tot Tomas: ‘Leg je vingers hier en kijk naar mijn handen, en leg je hand in mijn zij. Wees niet langer ongelovig, maar geloof.’ Tomas antwoordde: ‘Mijn Heer, mijn God!’ Jezus zei tegen hem: ‘Omdat je Me gezien hebt, geloof je. Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven.’

In de tijd na Pasen lezen we over allerlei verschijningen van Jezus. Mensen die misschien wel hebben gehoord dat Jezus is opgestaan, maar kunnen ze het ook geloven? Natuurlijk is dat ook niet vanzelfsprekend onder de discipelen; ook zij konden hun ogen en oren niet geloven in alles wat er was gebeurd. Zo ook Thomas. En hij leert ons dat zoeken, bevragen en twijfelen heel vruchtbaar kan zijn.

We lezen in Johannes 20 hoe Thomas vragend en zoekend reageert op de discipelen die de opgestane Heer hebben gezien. Want Thomas komt niet zomaar mee in het enthousiasme van de andere leerlingen. Hij zegt: “Alleen als ik de wonden van de spijkers in zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in zijn zij kan leggen, zal ik het geloven.” Thomas wil het eerst met eigen ogen zien.

We zien een eerlijke discipel. Die met eigen ogen wil zien wat de andere discipelen hebben gezien. Die geconfronteerd wordt met een verhaal over de opgestane Jezus die zomaar binnenkomt door een gesloten deur. Dat is bizar natuurlijk. Wat zou u of jij hebben gedaan, hoe zou u of jij hebben gereageerd?

Eigenlijk begrijpen we Thomas heel goed. Voor Thomas is het onbegrijpelijk wat de discipelen hem vertellen. Jezus in hun midden, als de Opgestane?
Wat betekent het dat Jezus in hun midden verschijnt?

We leren in dit gedeelte dat we bij de verschijning van Jezus te maken hebben met dezelfde Jezus als die gekruisigd is. Hij is dezelfde Jezus als degene waarmee de discipelen al die tijd geleefd hebben. En we zien later in de ontmoeting met Thomas dat de wonden die hij heeft, groot genoeg zijn om ze met je handen aan te raken. We hebben dus niet te maken met een of andere geestelijke verschijning, maar met dezelfde Jezus. Hij komt en gaat van een wereld die behoort aan zowel onze wereld als aan een andere nieuwe wereld. Een wereld die overlap kent met onze wereld, maar niet aan dezelfde geografie gebonden is.

En ook nu komt diezelfde Jezus een week later opnieuw in het midden van de discipelen. Als Jezus aan de discipelen verschijnt en hen vrede wenst zegt hij tegen Thomas: “Leg je vingers hier en kijk naar mijn handen, en leg je hand in mijn zij. Wees niet langer ongelovig, maar geloof.” Eigenlijk een heel bijzondere reactie van Jezus. In de eerste plaats zien we dat Jezus weet dat Thomas hiermee rondloopt. Dat hij het niet zomaar kan bevatten dat het Jezus echt zelf is die in hun midden staat en is opgestaan. En Jezus wijst hem niet af, maar hij nodigt hem uit te voelen, te kijken, te bevragen. En Thomas ziet en gelooft. Hij zegt: ‘Mijn Heer, mijn God!’

En uitgerekend Thomas is dus degene die Jezus van Nazareth ook ‘God’ noemt. Hij is de eerste persoon in dit Bijbelboek die naar Jezus van Nazareth kijkt als de Zoon van God. Het is begin waarover Johannes spreekt: ‘In het begin was het Woord… en het Woord was God.’ En: ‘Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon, die zelf God is, die aan het hart van de Vader rust, heeft hem doen kennen.’ De reactie van Thomas laat zien dat hij begrepen heeft wie Jezus is.

Toch wordt dit verhaal vaak gelezen als een tekst waarin Jezus Thomas de les leert. Hij mag wel even voelen van Jezus, maar de mensen die niet zien en toch geloven, dat zijn toch wel de betere gelovigen. Maar die tegenstelling is eigenlijk ten onrechte.
Het is juist heel bijzonder hoe Jezus Thomas toelaat met zijn twijfel en vragen, zijn nieuwsgierigheid en zoektocht naar het bewijs dat Jezus het echt is.

Is Thomas dus eigenlijk wel zo ongelovig? Want als hij ziet dat het Jezus is, dan is ook hij degene die de juiste identiteit van Jezus benoemt. “Mijn Heer, mijn God!” Thomas erkent dat Jezus God is. Dat waar het in alle evangeliën om draait, dat mensen weten wie Jezus is, dat zij weten van de bevrijdende kracht en liefde die God zelf in zijn Zoon Jezus laat zien. Dat ziet Thomas! En hij gelooft!

Het mag ons helpen in onze zoektochten, ons twijfelen en bevragen. Jezus wijst Thomas niet de deur, maar zegt: Kom, leg je vingers maar hier, kijk wie Ik ben. Je mag onderzoeken, er tijd voor nemen om te geloven. Christus geeft Thomas de ruimte die hij nodigt heeft. En dat brengt hem verder. Het wordt een vruchtbaar twijfelen en zoeken. Op weg naar Hemelvaart en Pinksteren wens ik ons allen dat toe!

ds. Jantine Veenhof